“Beroepsonderwijs schreeuwt om serious gaming”

Miljoenen kids wereldwijd spelen entertainmentgames als World of Warcraft. De technieken die deze games zo onweerstaanbaar maken, kunnen eenvoudig worden vertaald naar serious games en simulaties voor het vmbo- en mbo-onderwijs. Volgens onderwijsontwikkelaar Marc Frencken worden opleidingen daardoor aantrekkelijker en gaan meer jongeren kiezen voor techniek.

Het technisch vakonderwijs heeft te maken met teruglopende leerlingaantallen. Wat is naar jouw idee de oorzaak? En de oplossing?
"De kwaliteit laat te wensen over. Het huidige onderwijsaanbod voldoet niet meer aan wat jongeren willen. Dat riep ik in 2006 al in mijn scriptie over jeugdculturen. Mijn oplossing heet blended learning. Ik stel dat we beter gebruik moeten maken van de nieuwe kansen nu iedereen permanent online is. De ene leerling wil eerst de gebruiksaanwijzing lezen voordat hij aan de slag gaat, de ander wil het een keer in een game uitproberen. Nummer drie vraagt een stukje begeleiding van de docent. En het gaat verder. Als je in een game een prestatie hebt geleverd, kun je dit direct aan je e-portfolio koppelen. Daarmee verandert ook de rol van docent en school. De docent was vraagbaak en wordt coach. De school krijgt een functie als sociaal trefpunt."

Wat is er al mogelijk met simulaties en serious games?
"Pfff... the sky is the limit. In een game lopen leerlingen in mouselook door een combiketel om te zien hoe de verbranding functioneert, of de kleppen. Of ze lopen virtueel door het buizenstelsel. Dit soort dingen is makkelijk te maken. Complete processen kunnen gevisualiseerd worden. Van boom tot keukentafel voor houtbewerkers. Van verkeersongeval tot revalidatie voor verpleegkundigen. Van gasboring in de Kaukasus tot rookgasafvoer in een Nederlandse woonwijk voor cv-monteurs. Je ziet zulke visualisaties ook op Discovery Channel of National Geographic. Het is allemaal mogelijk."

Wat wordt er momenteel al gebruikt in het onderwijs?
"Managementgames zijn vrij populair. Op het gebied van rpg's (role playing games, TV) voor het beroepsonderwijs gebeurt er bitter weinig. Snappen doe ik dat niet. Je kunt deze onderwijsvorm zo naar binnen schuiven. Dat de structuur van het onderwijs daardoor overhoop zou worden gehaald is totale quatsch. Voor Skillmaster, mijn eigen concept voor spelend leren, maak ik gebruik van een raamwerk in een virtuele omgeving waarin de competenties en kwalificaties van de leerlingen meteen zichtbaar worden gemaakt op het beeldscherm. Mijn raamwerk is 1-op-1 te koppelen aan het grit van COLO, het Centraal Orgaan van Landelijke Opleidingsorganen, dat de kwalificatiestructuren beheert. Drempels zijn er niet."

Gaming heeft een enorme aantrekkingskracht op jongeren. Waarom zien we dit niet terug in het klaslokaal?
"Soms denk ik dat het de hoge heren gewoon niet interesseert, want games passen juist perfect bij competentiegericht onderwijs en een levenlang leren. Misschien denken de beslissers dat er een onbeheersbaar iets ontstaat als je jongeren online tekeer laat gaan. Okay, je moet dit soort dingen goed monitoren. Maar dan heb je ook wat. Alle competenties kunnen in losse modules worden ingepast, ook generieke zoals samenwerken, communiceren en kennis delen."

Wetenschappers van de TU Delft stellen dat we serious games moeten bouwen die net zo cool zijn als entertainmentgames. Dit impliceert dat de kwaliteit nu te wensen over laat. Wat is jouw mening?
"Er bestaan inderdaad nogal wat halfbakken producten. Dat komt niet zozeer doordat gamedevelopers slecht werk zouden leveren maar omdat het uitgangspunt niet klopt. Er wordt meestal gevraagd of we een leuk spelletje willen maken bij een bepaald thema. Draai dat eens om. Laat ons goede games bouwen en koppel daar vervolgens de educatieve doelen aan. Gaming on top noem ik dat. Het verhaal is het uitgangspunt. De storyline moet deugen, de gameplay moet goed zijn. Je moet leuk en snel kunnen spelen en gemakkelijk je weg kunnen vinden. Die technieken kun je loslaten op zowel amusement als educatie. In een entertainmentgame schiet je je tegenstander overhoop. In een serious game detecteer je slechte cv-ketels of maak je woningen duurzaam."

Waardoor wordt de gamer gegrepen?
"Uitdagingen, status, keuzevrijheid, beloning, aanscherpen van skills, stijgen in de pikorde... Aan die elementen kun je een verhaal koppelen. In Skillmaster draait het om een geest, Murph, die rondzweeft in een werkplaats voor houtbewerkers. De speler moet de computergestuurde zaagtafel leren bedienen. Als hij vooruitgang boekt, krijgt Murph zielerust. Pas als alle levels zijn uitgespeeld en alle competenties zijn verzameld, kan Murph de werkplaats verlaten. Murph is een rare vogel. Hij geeft de spelers goede raad maar loopt ze ook te zieken. Hij zet ze constant op het verkeerde been. De spelers moeten steeds keuzes maken. Wat is echt? Wat is namaak? Op welke knop moeten we drukken? Moeten we naar links of naar rechts? Deze Murph kun je net zo makkelijk laten figureren in een ziekenhuis, op de bouwplaats of in een magazijn voor loodgieters."

Kunnen serious games ons vakonderwijs redden?
"Nee, alleen de politiek kan dat. Hoe? Door de noodzaak in te zien dat hierin geïnvesteerd moet worden. Duur? Het ligt eraan hoe je het bekijkt. Ik schat dat een bedrag van 300 miljoen euro aan ontwikkelkosten nodig is voor een eersteklas gameomgeving waar inhoud modulair door docenten kan worden toegevoegd. Denk aan een open source-omgeving op internet, die altijd toegankelijk is, onafhankelijk van welk platform of besturingssysteem dan ook. Dit komt er hoe dan ook. Deze ontwikkelingen hou je toch niet tegen. "

recente artikelen

gepubliceerd in diverse (vak)media

“Wat gezondheid is moet iedereen zelf bepalen”

Noord-Limburg wil de gezondste regio van Nederland worden en heeft grootse plannen. Het klinkt aantrekkelijk maar een burgerraadslid uit Horst aan de Maas heeft felle kritiek.

Lees artikel »

Securityproject Melissa hackt Russische hackers

Na Deadbolt en Genesis Market werd onlangs de hackersgroep Qakbot opgerold, mede dankzij het cybersecurityproject Melissa. Arwi van der Sluijs is er trots op en vertelt.

Lees artikel »

Pfas-zaak Dordrecht zet forever chemicals op radar

Het gevaar van pfas voor de volksgezondheid is niet meer te bagatelliseren door de recente rechtszaak tegen Chemours in Dordrecht. Maar pfas is here to stay. Hoe nu verder?

Lees artikel »

Het wonder van geperst, verhit en gefilterd gras

Start-up Grassa claimt meer eiwit uit gras te kunnen halen dan de koe. Gras is niets minder dan een wonderplantje volgens directeur Rieks Smook: "Er kan zoveel méér met gras."

Lees artikel »

Moleculair bioloog over gedrag en kwantumfysica

Moleculair bioloog en therapeut Lianne Hermers gebruikt de kwantumfysica om bewustzijnskracht te ontdekken. Haar cliënten lossen mentale problemen zelf op zonder pillen.

Lees artikel »

Overvolle binnensteden hunkeren naar fresh air

Bedrijfsbussen op diesel mogen vanaf 2025 veel Nederlandse stadscentra niet meer in. Met elektrische steps, cargo-bikes en (bak)fietsen vinden monteurs hun weg in de binnenstad.

Lees artikel »

Google wil onze medische data, maar wat willen wij?

Care Studio van Google Health heeft aangekondigd in de VS patiëntendossiers te willen gaan beheren. Huisarts Huib Rutten ziet risico's: "De regie moet altijd bij de patiënt blijven."

Lees artikel »

Bouwvallig Blackpool, walhalla voor kansarmen

De Engelse badplaats Blackpool werd onlangs belachelijk gemaakt door minister Helen Wheeler. Ze bood haar excuses aan maar met financiële steun schiet de stad meer op.

Lees artikel »

Mark Soetman levert de primeur: rauw krabbenvlees

Start-up Crustalicious heeft een machine ontwikkeld die kleine krabben in zes stappen ontdoet van pcb's, zware metalen, ingewanden en schaal. Een wereldprimeur!

Lees artikel »

Meneer Parkinson gaat niet weg, maar boksen helpt wel

Parkinson dendert als een epidemie door Europa. Om het ziektebeeld te vertragen worden steeds meer bokstrainingen speciaal voor Parkinson-patiënten verzorgd.

Lees artikel »