Startups veroveren energiemarkt

Gepubliceerd op maandag 22 februari 2016

Ze noemen zichzelf startup, incubator, gamechanger of disruptor. Ze dragen hippe bedrijfsnamen als Quby, Nerdalize of Peeeks. En ze doen het anders dan de Nederlandse energiemarkt gewend is. Door tegen de stroom in te roeien, veranderen ze de regels van het spel. Wie zijn zij? En hoe zetten ze in op duurzame energie?

Waarom is er nog steeds geen massaconversie van zonnepanelen? Omdat de particuliere consument aanhikt tegen de investering van 5.000 euro en als een berg opziet tegen al het gedoe rond het installeren van zonnepanelen. Nou, Solease ontzorgt klanten volledig. Wij nemen alle drempels weg. We investeren, installeren, monitoren, repareren en verzekeren. En we zijn hartstikke flexibel met onze verhuisservice, overnameservice en teruggeefservice. Alle risico's liggen bij ons. Je snapt dat we er geen enkel belang bij hebben om goedkope rotzooi op het dak te leggen. Dat zou òns geld kosten."

CEO en oprichter Pierre Vermeulen van Solease wil de markt opengooien en heeft een offer hard to refuse. Solease zorgt dat particuliere consumenten geen investering hoeven te doen, jaarlijks gemiddeld 120 euro minder voor energie betalen en twee ton CO? besparen met gemiddeld 14 pv-panelen van eigen dak. Het enige wat de consument moet doen is de maandelijkse factuur betalen.

Dat klinkt aantrekkelijk. En geeft een goed gevoel. Volgens Vermeulen gaat Solease, een incubator van de Universiteit Utrecht, niet alleen de energiemarkt op z'n kop zetten ("duurzaam en decentraal") maar ook de markt voor zonnepanelen, die buitengewoon ondoorzichtig is. De markt bestaat uit 1.500 onbekende merken en partijen in Nederland: heel veel goede maar ook heel veel slechte. Daar weet de consument de weg niet. En door Solease hoeft dat ook niet meer.

Onbalansmarkt ontsloten

In alle branches en sectoren buitelen ze over elkaar heen, de look-a-likes van Airbnb, Uber, Booking en Tinder. Of ze succesvol worden is de vraag. Maar dat ze de regels van het spel veranderen staat als een paal boven water. Ook de energiesector krijgt een verfrissende golf van eigengereide vernieuwers over zich heen, energieke jonge honden die vastberaden zijn om de gevestigde orde van de troon te stoten. Een kleine greep: Nerdalize, Vandebron, Solease, Peeeks, Archimedes, Sustainer Homes, Quby en In Charge. Duurzaam Gebouwd Magazine sprak enkele bedrijven en raakte onder de indruk van hun ongebreidelde vernieuwingsdrift.

Neem nou Peeeks. Deze Delftse startup beweert 10 tot 40 procent besparing op energiekosten te kunnen realiseren voor organisaties die flexibel zijn in het moment waarop ze stroom afnemen, zoals bedrijven met koelinstallaties, airconditioners, pompsystemen, WKO-installaties en verwarmingselementen. Denk aan sportaccommodaties, waterschappen, fabrieken of laboratoria. Door de aard van hun primaire proces kunnen zij vaak best een uurtje wachten met het inkopen van stroom, waarvan de prijs van kwartier tot kwartier varieert. Maar in de praktijk zitten zij meestal vast aan een ‘normaal energiecontract', met een vlakke prijs per kilowattuur (die natuurlijk altijd hoger is dan de gemiddelde prijs). Met Peeeks kunnen zij voortaan optimaal gebruikmaken van de fluctuerende energieprijzen.

Is Peeeks een gamechanger? CEO David Beijer: "Zeker wel! De energiemarkt is van oudsher conservatief, met enkele grote spelers. Met de komst van zonne- en windenergie zijn er veel kleine leveranciers bij gekomen op de markt. Daardoor is het aanbod van energie grilliger en onvoorspelbaarder geworden en fluctueert de prijs harder. Je begrijpt dat er behoefte ontstaat aan een partij als Peeeks. Wij dragen bij aan de balans van het Nederlandse energienet èn dragen eraan bij dat vervuilende gas- en kolencentrales, die nu de balans nog handhaven, op den duur gesloten kunnen worden. Nederland zal straks een stuk minder vervuilend zijn."

Vandebron: al 50.000 klanten

Er wordt flink gezaagd aan de poten van de traditionele energiebedrijven. Neem nou Vandebron. Dit bedrijf heeft in de eerste 22 maanden van haar bestaan al 50.000 particuliere huishoudens als nieuwe klant binnengehaald. Commercieel-directeur Aart van Veller: "We groeien heel hard. Hoe dat kan? We hebben de tussenschakels in de keten eruit gehaald. Onze klanten kopen energie rechtstreeks van de leveranciers van windenergie, zonne-energie en bio-energie. Denk aan boeren, particulieren met grote daken of coöperaties. Voor hun duurzame energie betalen onze klanten zo'n 5 procent minder. En de marktprijs die Vandebron betaalt aan de producenten ligt juist zo'n 10 procent hoger."

Vandebron wil de overgang naar 100 procent duurzaam "radicaal versnellen". Van Veller: "Alleen al door het feit dat we bestaan gaat de marktprijs van duurzame energie uit Nederland omhoog. Producenten bedingen een hogere prijs omdat ze die ook bij ons krijgen. En de consument krijgt de macht om zelf te bepalen aan wie hij of zij de energierekening gunt."

De transitie is niet meer te stoppen, denkt Van Veller. Immers: energiebedrijven bouwen ondertussen kolencentrales bij terwijl ze zich met groene energie profileren. Dat verhaal is niet meer uit te leggen. Van Veller heeft dan ook meer ontzag voor de nakende concurrentie van Tesla, Nest of Amazon dan voor Nuon, Essent of Eneco. Zo is de Tesla Powerwall een accu voor aan de muur, die groene stroom levert aan huishoudens met zonnepanelen op het dak. Van Veller: "Alle partijen komen met nieuwe producten. Maar de nieuwe toetreders zijn veel beter ingespeeld op de tijdgeest. Mijn advies aan traditionele energiebedrijven? Stop met het verdienen aan de verkoop van kilowattuur want als iedereen straks eigen energie opwekt, heb je ineens geen verdienmodel meer."

Winstgevend

Terug naar Solease. Op hun website lezen we dit: ‘De gemiddelde prijs van zonnepanelen op uw dak is een bedrag met drie nullen. Waarom uw geld in één keer uitgeven als u voor een klein bedrag per maand al zorgeloos, onderhoudsvrij en met garantie uw eigen groene stroom kunt opwekken? Door zonnepanelen te huren hebt u prijszekerheid. Alle bijkomende kosten zijn voor ons.'

CEO Pierre Vermeulen onderbouwt de ronkende reclameteksten met cijfers: "De huurprijs is 50 euro per maand terwijl de gemiddelde stroomrekening 60 euro per maand bedraagt. Onze klanten weten dus precies waar ze aan beginnen. Ze willen duurzame energie van eigen dak maar hebben geen enkele belangstelling voor pv-panelen in eigen bezit. Dát is de toekomst. Volgens ons kan een duurzame economie pas ontstaan als deze producten niet meer verkocht maar verhuurd worden."

Het verhaal van Solease staat als een huis. Nu de klanten nog. Vermeulen: "We hebben nu 150 klanten. Die zijn voorgoed van de elektriciteitsmarkt af want pv-panelen gaan gemiddeld dertig jaar mee. Geloof maar niet dat zij tegen die tijd weer aankloppen bij hun traditionele aanbieder." Mooi en aardig natuurlijk, maar 150 klanten die maandelijks 50 euro betalen is pas een beginnetje. Vermeulen onderkent: "Tot nu toe hebben we alleen maar geld geïnvesteerd. We hebben 4 miljoen euro projectsubsidie opgehaald bij Energiefonds Overijssel, Energiefonds Utrecht en Energiefonds Limburg. Om winstgevend te worden, hebben we duizenden nieuwe klanten per jaar nodig. Aan ons aanbod zal het niet liggen. We kunnen extreem goedkoop leveren, hebben geen eigen kapitaalgoederen, werken volledig in de cloud met een klein team en sturen aan op afstand."

Ook Peeeks gelooft heilig in de kracht van vernieuwing. Het bedrijf is met tal van partijen in gesprek en heeft net de eerste klant binnen: schaatsbaan De Uithof. David Beijer: "Hun vriesinstallatie gaan we inzetten op de onbalansmarkt. Wij gaan hun energie inkopen op het moment dat de prijs laag is, bijvoorbeeld als er veel wind- of zonne-energie beschikbaar is. En op het moment dat er net een wolk boven Nederland hangt en de energieprijs stijgt, gaat hun vriesinstallatie even uit. Zo creëren wij voor onze klanten een compleet nieuwe businesscase."