Installatiebedrijf Van Dorp: elektrisch vervoer in soorten en maten.
Overvolle binnensteden hunkeren naar fresh air
Gepubliceerd op dinsdag 21 februari 2023
Bedrijfsbussen op diesel mogen vanaf 2025 de centra van veel Nederlandse steden niet meer in. Aangezien veel installateurs nog rijden op diesel, zal ‘omdenken’ heel wat voeten in de aarde hebben. Ondertussen ontwikkelen de pioniers al vernieuwende mobiliteitsconcepten. Met elektrische steps, cargobikes en (bak)fietsen vinden monteurs hun weg in de binnenstad.
De Amsterdamse Jordaan is een nachtmerrie voor installatiemonteurs. De straatjes zijn smal en de files dagelijkse kost. De oude huizen staan dicht op elkaar, de grachten zijn hinderlijk aanwezig en de rode paaltjes op de weg staan altijd op de verkeerde plek. Maar het vervelendste van de Jordaan is het gebrek aan parkeerruimte. “Met een grote bestelbus kom je in de problemen”, weet loodgieter Cas Altman. “Je staat meer stil dan dat je rijdt. Als je al een parkeerplek vindt, moet je vaak nog een stuk lopen voordat je op locatie bent. En dan moet je nog een paar keer terug naar je bus. Schroefje vergeten, sifonnetje vergeten… kost tijd. En tijd is geld.”
Keteltje bijvullen
De stoere Renault Master van Cas Altman is eigenlijk te groot voor een volkswijk als de Jordaan. Maar dat probleem lijkt zichzelf opgelost te hebben. Een tijdje geleden kwam een klant met een overbodige elektrische step aanzetten. Of Cas er iets mee kon. Altman: “Ik ben net een ouwe streuner, ik kan alles gebruiken en neem alles mee. Ik krijg ook altijd vanalles van klanten: walnoten, jam, honing. Die step stond daar maar weg te rotten. Ik denk: ik gooi ‘m achterin de bus. Je weet nooit of zo’n ding nog van pas gaat komen. En weet je wat? Ik gebruik ‘m vaker dan gedacht, meestal als ik in een drukke straat een keteltje moet bijvullen. Vulslang om mijn arm, twee handen aan het stuur en gaan met die step.”
Met de step kan Altman alvast wennen aan de elektrificering van bedrijfsvervoer. Die staat eraan te komen. Bussen op diesel mogen vanaf 2025 het centrum van veel Nederlandse steden (waaronder Amsterdam) niet meer in. Ze voeren een zero-emissiezone in, waardoor dieselbussen in de ban gaan en alleen elektrische bussen, cargobikes, steps en (bak)fietsen nog door mogen rijden. Nu lijkt 2025 misschien nog ver weg, maar de tijd vliegt en installatiebedrijven moeten zich er vroeg of laat op voorbereiden. Zzp’er Cas Altman doet dat in het klein. Sommige landelijk opererende installatiebedrijven hebben hele concepten opgetuigd om in de binnenstad te kunnen blijven werken.
Scooter met dak
Servicebedrijf Feenstra nam in 2018 in Amsterdam de eerste elektrische bussen in gebruik. Later kwamen daar de elektrische bakfiets, cargobike en carver bij (een scooter met dak). Feenstra least bij meerdere verhuurbedrijven, waaronder DOCKR. Prijzen beginnen bij 299 euro per maand (toelaatbaar gewicht: 250 kilo) en lopen flink op voor bussen. Vooral cargobikes zijn ideaal voor drukke binnensteden, laat woordvoerder Mirjam Visser weten. En niet alleen voor binnensteden. Feenstra onderzoekt mogelijkheden elders in het land, ook bij grote en langdurige projecten. Over terugverdientijden is Visser niet heel duidelijk. Haar collega Remco van den Beld liet eerder weten dat “met 33 uur op de fiets” de investering is terugverdiend. Visser houdt een slag om de arm: “Een generiek antwoord geven is lastig. De terugverdientijd wordt ook bepaald door de situatie ter plekke. Heft een gemeente parkeergeld voor een gewone bus? En zijn er überhaupt parkeerplaatsen?”
De ervaringen bij Feenstra zijn overwegend positief. Maar daar ging wel “een periode van inregelen en wennen“ aan vooraf volgens Visser: “Er moest anders georganiseerd worden. Denk aan het planproces en de materiaallevering. In een carver of cargobike past gewoon minder. En het weer is ook iets om rekening mee te houden. In de winter, met storm, sneeuw en ijs, is het lastiger om monteurs op een open vervoermiddel hun werk te laten doen, terwijl de klant toch zit te wachten. Dit betekent: heel goed organiseren. Maar we merken dat vooral jonge monteurs hier gemakkelijk aan wennen. De aloude dieselbus wordt met name door ouderen gezien als iets wat bij het beroep hoort. Jongeren zien eerder de voordelen. En zij kunnen nu ook aan de slag zonder rijbewijs.”
Elektrificering
Ook installatiebedrijf Van Dorp gelooft in vernieuwing van de mobiliteit in de binnenstad. Dit bedrijf met 22 vestigingen en 2.000 medewerkers besloot tot het invoeren van (elektrische) fietsen en scooters voor installatiemonteurs in het centrum van Rotterdam ter vervanging van dieselbusjes. Rotterdam wordt net als veel andere binnensteden steeds compacter bebouwd, met alle opstoppingen vandien. Zeker op de fiets, maar ook lopend ben je vaak sneller ter plekke dan met een logge bestelbus. Om die reden heeft Van Dorp een nieuwe dienst ontwikkeld: CISO, gericht op opdrachten in een straal van vijf kilometer rondom het centrum. (CISO staat voor city solutions.)
Het idee om de bestelbus vaker te laten staan ontstond in 2019. “Wij wilden niet meer in de file staan of tijd weggooien met het zoeken naar een parkeerplaats”, blikt bedrijfsleider Nick Noordzij terug. “We hadden genoeg van de parkeerkosten en bekeuringen en we wilden ook niet meer honderden meters sjouwen met materieel.” CISO begon met tien medewerkers en is inmiddels gegroeid naar 23. In de opstartfase waren volgens Noordzij geen businessplannen of financiële analyses nodig want het voordeel van (bak)fietsen was evident. Een test of de monteurs een bus nodig hadden om hun werk te doen, was voldoende. Noordzij: “Wat bleek? Het noodzakelijke gereedschap paste meestal in een rugzak.”
Met de tram
Noordzij en CISO willen een beter en duurzamer Rotterdam. Dat begint overigens een paar stappen eerder dan het vervoer: bij de levering van materialen. Alle bestellingen voor CISO worden afgeleverd aan de rand van de stad bij My Pup. (Dat staat voor my pick-up point.) Noordzij: “Alles wat we bij onze groothandels bestellen, gaat via My Pup. Zij maken er pakketten van, die ze afleveren in de kluisjes bij ons op kantoor. We zijn gevestigd in het oude Belastingkantoor bij de Euromast. Daar pakken onze monteurs het materiaal dat op hun werkbon staat. In plaats van twintig vrachtwagens van twintig groothandels rijdt alleen My Pup de stad in. Zij rijden elektrisch. Maar elektrificeren is voor ons geen doel op zich. We gebruiken zoveel mogelijk de faciliteiten van de stad. Onze monteurs nemen ook het openbaar vervoer.”
Noordzij noemt (net als Visser van Feenstra) het weer als het grootste nadeel van (bak)fietsen en scooters. Bij regen en vorst zit menig monteur liever in een bestelbus dan op de fiets. Maar bij Van Dorp tillen ze daar niet zo heel aan. Noordzij: “Je praat over een straal van vijf kilometer. Echt lange ritten door de regen hebben we niet. En zo vaak komt het niet voor dat onze monteurs door de regen moeten. Bovendien hebben we een jong en fit team met een gemiddelde leeftijd van 35 jaar. Al met al is CISO een groot succes. We lopen al tegen het maximum van 25 medewerkers aan in Rotterdam en we onderzoeken nu de opzet van kleine CISO-vestigingen in Den Haag, Amsterdam, Zwolle en Groningen.”
Ook buiten centrum?
In het Klimaatakkoord is afgesproken dat 30 tot 40 grotere gemeenten in 2025 zero-emissiezones moeten hebben ingevoerd. De teller staat inmiddels op 28. Volgens Evo Fenedex, een ondernemersvereniging voor handel en logistiek, waren in juni 2022 alle provincies met een of meer steden vertegenwoordigd, behalve Zeeland en Friesland. In al die steden is de bouwactiviteit aanzienlijk, dus veel installatiebedrijven zullen ofwel moeten elektrificeren ofwel een andere vorm van duurzaam vervoer moeten vinden voor in de binnenstad.
Projectleider Nienke Onnen van stichting Natuur & Milieu ziet de zero-emissiezones liefst ook buiten de stadscentra: “Hoe groter de zones, hoe harder bedrijven de noodzaak voelen om over te stappen op schone voertuigen.” Onnen begrijpt ook dat een switch naar elektrische voertuigen tijd kost. Haar advies aan bouwers en installateurs is daarom niet te wachten tot 2025: “Denk nu al na over wat dit gaat betekenen voor je werk. Probeer zo’n cargobike gewoon eens uit. Sommige gemeentes geven subsidie voor pilots. En als je een bestelbus vervangt, overweeg dan een elektrische variant te nemen.” Dat laatste geldt voor de Renault Master van Cas Altman. Die vindt dat “niet zo spannend”. Altman: “Ik koop een elektrische bus. Of ik neem vaker de step. Of ik ga buiten de Amsterdamse ring aan de slag. In Zaandam en Oostzaan is ook werk zat.”
